Λίγα πράγματα έχουν στοιχειώσει τον μοντέρνο μας κόσμο όσο η αποφράδα Παρασκευή και 13, λες και όλα τα κακά προγραμματίζουν τον ερχομό τους αυτή ακριβώς την ημερομηνία.
Προφήτης κακών δεινών από εποχές παλιότερες, η Παρασκευή και 13 έχει πυροδοτήσει αστικούς μύθους και λαϊκές διηγήσεις με το τσουβάλι, ακόμα και μια μυστική εταιρία του 19ου αιώνα, πριν περάσει στον 20ό και στοιχειώσει λογοτεχνία και κινηματογράφο.
Γιατί είναι όμως κακότυχη, γρουσούζικη και τόσα ακόμα; Είναι σαν τη δική μας Τρίτη και 13, μόνο που έχει παγκόσμια απήχηση και αναγκάζει τους πολίτες της οικουμένης ακόμα και να μη θέλουν να σηκωθούν από το κρεβάτι τους. Υπάρχει πράγματι λόγος ή όλα είναι γεννήματα ιστορικών δεισιδαιμονιών και προλήψεων;
Ο φόβος του 13
Όπως ακριβώς είναι κακότυχο να διασταυρωθεί ο δρόμος σου με μια μαύρη γάτα ή να σπάσεις έναν καθρέφτη, το ίδιο προληπτικός εμφανίζεται ιστορικά και ο αριθμός 13. Ένας αριθμός που πάμπολλοι πολιτισμοί και θρησκευτικές παραδόσεις έχουν χαρακτηρίσει με τα μελανότερα χρώματα.
Εκεί που το 12 είναι δηλαδή ένας από τους μαγικούς αριθμούς που συνδέεται με το πλήρες, την ολότητα (12 μήνες του χρόνου, 12 ζώδια στον ζωδιακό κύκλο, 12 άθλοι του Ηρακλή, 12 θεοί του Ολύμπου, 12 φυλές του Ισραήλ κ.λπ.), ο επόμενος αριθμός έχει συνδεθεί ιστορικά με τη γρουσουζιά. Ακόμα και ο πανάρχαιος Κώδικας του Χαμουραμπί, για παράδειγμα, παραλείπει τον 13ο νόμο από τον ποινικό του κώδικα!
Την ίδια ώρα, ο 13ος προσκεκλημένος σε δυο αρχαία γεγονότα έχει ρίξει τη σκιά του στον αριθμό. Στη Βίβλο, ο Ιούδας ήταν ο 13ος που κατέφτασε στον Μυστικό Δείπνο, την ίδια ώρα που στη μυθολογία των λαών του ευρωπαϊκού Βορρά (Νορβηγία) ο πανούργος θεός Loki εμφανίζεται απρόσκλητος ως 13ος καλεσμένος στο δείπνο του θεού Odin, όταν και απελευθερώθηκε στον κόσμο το κακό.
Ο βαθμός της δεισιδαιμονίας είναι τέτοιος που οι Ούγγροι για παράδειγμα πιστεύουν πως όταν κάποιος γεννηθεί Παρασκευή, μπορεί το κακό να φύγει από πάνω του μονο αν ρίξει λίγο από το αίμα του σε ένα κομμάτι ύφασμα από τα ρούχα του και έπειτα το κάψει, καίγοντας μαζί οποιαδήποτε κατάρα μεταφέρει η μέρα αυτή.
Πλήθος επίσης οι συμβολισμοί σε όλους τους χρόνους της ανθρώπινης ιστορίας. Για παράδειγμα στα Ταρό το «13» σημαίνει θάνατος, ενώ την ίδια στιγμή το 13ο κεφάλαιο της Αποκάλυψης είναι «αφιερωμένο» στο «θηρίο» και τον «Αντίχριστο».
Οι βόρειοι λαού μάλιστα της Ευρώπης, Γερμανοί και Σκανδιναβικού, σε μια ανάλογη ιστορία με αυτή της χριστιανικής παράδοσης, μιλούν για την θεά Freya (στην οποία και βασίζεται το Friday - Παρασκευή), που εξοβελίστηκε ως μάγισσα στα βουνά και πραγματοποιούσε κάθε χρόνο μια γιορτή στην οποία καλούσε 11 ακόμη μάγισσες,, συν 13ο, τον «Εξαποδώ».
Ο μύθος των ΝαιτώνΗ πιο ολοκληρωμένη ίσως ιστορία για την Παρασκευή και 13 είναι ο μύθος για τους Ναΐτες ιππότες. Σύμφωνα με αυτόν, ήταν Παρασκευή, 13 Οκτωβρίου 1307, όταν ο βασιλιάς της Γαλλίας Φίλιππος, ο επονομαζόμενος και «Ωραίος», έδωσε τη διαταγή να συλληφθούν όσοι ναϊτες ιππότες βρίσκονταν στη χώρα. Ακολούθησαν μαζικά βασανιστήρια και εκτελέσεις Ναϊτών.Τον Μάρτιο του 1314 πέθαναν στην πυρά, ο αρχηγός των Ναϊτών στη Γαλλία, ο Ζακ ντε Μολέ και ένας από τους υπαρχηγούς του, ο Ζεφρί ντε Σαρνί. Ο θρύλος διατείνεται πως ο ντε Μολέ, προτού ξεψυχήσει, προέβλεψε ότι μέσα στο χρόνο θα πέθαιναν δυο άνθρωποι: Ο Φίλιππος κι ο Πάπας Κλήμης ο Πέμπτος, ο οποίος είχε πεισθεί από τον βασιλιά να συναινέσει στις διώξεις.Έτσι και έγινε. Ο Πάπας «έφυγε» από ασθένεια κι ο Φίλιππος χτυπημένος από αγριογούρουνο, κατά τη διάρκεια κυνηγιού. Αυτό ήταν! Η «επιβεβαίωση» του Ο Ντε Μολέ προσέδωσε άφθονο μεταφυσικό... κύρος στη μαύρη, για τους Ναϊτες, ημερομηνία της απαρχής των συλλήψεων.Πηγή: Παρασκευή και 13: Μύθοι και προκαταλήψεις που προκαλούν τρόμο
Ο φόβος του αριθμού 13 είναι σήμερα επιστημονικά επικυρωμένος και οι ψυχολόγοι τον κατατάσσουν στις φοβίες ως «triskaidekaphobia»…
Ο φόβος της Παρασκευής
Από την Αγία Γραφή ξέρουμε ότι ο Ιησούς Χριστός σταυρώθηκε τη Μεγάλη Παρασκευή, την ίδια ώρα που η Βίβλος μας λέει ότι μια μοιραία Παρασκευή έφαγαν Αδάμ και Εύα το μήλο και έχασαν τον Παράδεισο. Αλλά και Παρασκευή έλαβε χώρα ο φόνος του Άβελ από τον Κάιν, όπως και ο Κατακλυσμός του Νώε. Οι μεγάλες μονοθεϊστικές θρησκείες θεωρούν τη μέρα σχετικά κακότυχη, αν και η σύνδεση δεν είναι εδώ ισχυρή.
Παρασκευή γινόταν επίσης η εκτέλεση των κρατουμένων στην αρχαία Ρώμη και Παρασκευή κρεμούσαν τους θανατοποινίτες στην Αμερική των τελών του 19ου αιώνα. Περίεργη μέρα η Παρασκευή λοιπόν…
Τι κακό έχει συμβεί Παρασκευή και 13
Μια Παρασκευή και 13 του Οκτωβρίου του 1307, ο βασιλιάς Φίλιππος Δ’ της Γαλλίας έβαλε τους στρατιώτες του να συλλάβουν εκατοντάδες Ναΐτες Ιππότες και να τους στείλουν στην πυρά. Ο μύθος της καταραμένης μέρας γενικεύτηκε από τους μοναχούς που επιβίωσαν των διωγμών και των σφαγών.
Αλλά και στα πρόσφατα χρόνια μια σειρά τραυματικών γεγονότων συνέβαλαν στη διάδοση του θρύλου. Όπως ο γερμανικός βομβαρδισμός στα Ανάκτορα του Μπάκιγχαμ εκείνη την Παρασκευή, 13 Σεπτεμβρίου 1940, ο φόνος της Κίτι Τζενοβέζε στη Νέα Υόρκη τον Μάρτιο του 1964, που είχε τον δική του αιματοβαμμένο αντίκτυπο στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, αλλά και ένας κυκλώνας που σκότωσε περισσότερους από 300.000 ανθρώπους στο Μπαγκλαντές τον Νοέμβριο του 1970.
Μια Παρασκευή και 13 του Οκτωβρίου του 1972 χάθηκε ένα αεροσκάφος της Πολεμικής Αεροπορίας της Χιλής στις Άνδεις, Παρασκευή και 13 έφυγε από τον κόσμο ο ράπερ Tupac Shakur (Σεπτέμβριος του 1996), ακόμα και το κρουαζιερόπλοιο «Costa Concordia» μια τέτοια μέρα του Ιανουαρίου του 2012 εξόκειλε στις ακτές της Ιταλίας, σκοτώνοντας 30 ανθρώπους.
Ποια μέρα του 1907 εκδόθηκε το «Παρασκευή και 13» του Thomas William Lawson δεν είναι ακριβώς γνωστό, ξέρουμε πάντως ότι το μυθιστόρημά του καθιέρωσε τον μύθο της γρουσούζικης μέρας στα νεότερα χρόνια μας…