top of page
Writer's pictureThe Codex Cultus Concept

Η προκατάληψη εχθρός της αλήθειας



Η αναζήτηση του παραφυσικού όπως έχει καθιερωθεί λανθασμένα σαν διατύπωση, εννοώντας την αναζήτηση ενός πνευματικού κόσμου, με αφορμή κάποια ανεξήγητα φαινόμενα που έχουν παρατηρηθεί ή καταγραφεί κατά καιρούς από ερασιτέχνες ερευνητές του είδους.Γιατί ερασιτέχνες; Οι επαγγελματίες δεν καταγράφουν; θα με ρωτήσει κάποιος. Και εγώ θα απαντήσω ποίος και τί είναι αυτό ή αυτός που χρίζει κάποιον επαγγελματία ερευνητή των παραφυσικών φαινομένων; Αδόκιμος όρος. Θα δεχόμουν ίσως τον όρο έμπειρο ερευνητή με βάση τα χρόνια ενεργής έρευνας και φυσικά των βιωμάτων που αποκόμισε από αυτές.

Έτσι λοιπόν έχουμε μια κατηγορία ανθρώπων, διαφορετικών, για πολλούς περίεργων ατόμων, με παράξενες ανησυχίες οι οποίοι με κάποια μέσα όποια και αν είναι αυτά,,, ευτελή ή κάποιας χρηματικής αξίας προσπαθούν να βρουν το άγιο δισκοπότηρο. Την απάντηση στο ερώτημα των ερωτημάτων... Υπάρχει μετά θάνατον ζωή; Αν ναι πως είναι; Πως θα επηρέαζε την ζωή μας η γνώση, ότι ναι, κάτι υπάρχει μετά ή όχι, δεν υπάρχει κάτι μετά και ο βιολογικός θάνατος είναι το τέλος όλων. Επιστήμονες... φιλόσοφοι ... πανεπιστημιακοί και άλλοι πολλοί προσπάθησαν να δώσουν μία εξήγηση, μία δικαιολογία για τα πιστεύω τους είτε υπέρ ή κατά της ύπαρξης ενός πνευματικού κόσμου.

Έτσι άλλωστε έκαναν όλοι οι πιονέροι της εποχής τους. Τους κορόιδεψαν,τους χλεύασαν και τους απείλησαν με ιερά εξέταση όταν είπαν ότι η Γη γυρίζει. Αλλά όλοι αυτοί οι άνθρωποι, εκείνα τα ανήσυχα πνεύματα που άλλαξαν τον κόσμο προς το καλύτερο και τον οδήγησαν μακρυά από τον σκοταδισμό.

Οι άνθρωποι δε γεννιούνται προκατειλημμένοι· γίνονται. Η προκατά­ληψη γεννιέται από την τυφλή προσήλωση σε ορισμένα δόγματα, από την ημιμάθεια, από τη μονομερή πνευματική καλλιέργεια, από το θρησκευτικό ή πολιτικό φανατισμό ή από τον ηθικό πουριτανισμό.

Οποιαδήποτε κι αν είναι η αιτία που τη γεννά η προκατάληψη είναι ο μεγαλύτερος εχθρός της αλήθειας. Η αλήθεια απαιτεί μια συνεχή πνευματική κίνηση, ενώ η προκατάληψη είναι στατική. Κολλάει το πνεύμα σε απολιθωμένες αντιλήψεις και στομώνει τον προβληματισμό. Τη στιγμή, που όλα εξελίσσονται, αν οι ιδέες μένουν ακίνητες, τότε σαπίζουν μέσα στον αναχρονισμό τους.

«Ο άνθρωπος που δεν ανανεώνεται πνευματικά, πεθαίνει, όπως το φίδι που δεν μπορεί ν' αλλάξει δέρμα», έγραψε κάποτε ο Νίτσε. Η προκατάληψη εμποδίζει την ανανέωση του πνευματικού εξοπλισμού. Με τις δεσμεύσεις της κάνει το πνεύμα νωθρό. Πνίγει την ανησυχία και κάθε νέα πνευματική λειτουργία. Εμποδίζει τον άνθρωπο να ενημερωθεί πλατύτερα. Του βάζει παρωπίδες και έτσι του επιτρέπει να βλέπει μόνο ό,τι οι παγιωμένες και εδραιωμένες πεποιθήσεις του, του επιτρέπουν να βλέπει.

Και το χειρότερο είναι ότι η προκατάληψη αποκοιμίζει τον άνθρωπο, νανουρίζοντάς τον με την ιδέα ότι τα ξέρει όλα. Έτσι ένας ημιμαθής περνάει για παντογνώστης, ένας αμαθής νομίζει ότι έχει την ικανότητα να σκέπτεται, ενώ η μεγάλη μάζα αρκείται σε μια ευκολοχώνευτη πνευματική τροφή, που τη δέχεται σαν θρησκευτική πίστη.

Ο προκατειλημμένος αρνείται το διάλογο γιατί δίνει απόλυτες διαστάσεις στα «πιστεύω» του και φυσικά δε δέχεται καμιά αμφισβήτηση γι'αυτά. Απορρίπτοντας όμως κάθε συζήτηση, ακόμα και αν οι απόψεις του είναι σωστές — πράγμα σπάνιο γι' ανθρώπους που έχουν σαν αρχή τους να μη συζητούν ποτέ — έχει χάσει τη μισή αλήθεια.

Η προκατάληψη εμποδίζει όχι μόνο τον προκατειλημμένο να φτάσει στην αλήθεια, αλλά αποτελεί κίνδυνο και για τους ανθρώπους της αλήθειας. Από την ιστορία ξέρουμε ότι αναρίθμητοι ήταν οι μάρτυρες της αλήθειας, που συντρίφθηκαν πάνω στο τείχος της προκατάληψης. Μισήθηκαν και πολλές φορές κυνηγήθηκαν, γιατί έντεχνα διαδόθηκαν πράγματα τερατώδη για το άτομό τους και τις ιδέες τους. Και φυσικά έγιναν πιστευτά, γιατί οι προκατειλημμένοι όσο δύσκολα δέχονται την αλήθεια τόσο εύκολα δέχονται το ψέμα.

«Να φοβάσαι τον άνθρωπο του ενός βιβλίου», έγραψε ο Άγιος Θωμάς ο Ακυϊνάτης [1], θέλοντας να δείξει πόσο επικίνδυνο πράγμα είναι η πνευματική μονομέρεια. Όποιος δηλαδή αντλεί τις γνώσεις του από μια και μόνη πνευματική πηγή και αγνοεί ή περιφρονεί τις άλλες, μοιραία θα οδηγηθεί στην προκατάληψη, η οποία θα τον σπρώξει σταδιακά στο φανατισμό [2] και στη μισαλλοδοξία.

Εξίσου επικίνδυνη γίνεται η προκατάληψη, όταν από το χώρο του πνεύματος μεταφέρεται στο χώρο της ηθικής και της αισθητικής. Και τούτο γιατί δεν επιτρέπει καμιά κοινωνική ανανέωση και καλλιτεχνική αναγέννηση. Ταυτίζει το καθιερωμένο με το ηθικό και το νέο με το ανήθικο. Οπότε πια η προκατάληψη μοιάζει με το φερετζέ, που για να προστατέψει τάχα την ηθική κρύβει την ομορφιά.

Ζούμε σε μια εποχή, που κυριαρχεί η ποικιλομορφία των ιδεών. Δεν είναι σωστό να τις δεχτούμε άκριτα όλες. Ούτε πάλι είναι σωστό να κλείσουμε τ' αυτιά σαν τους ναύτες του Οδυσσέα, για να μην ακούσουμε τη μουσική των νέων καιρών. Η προκατάληψη είναι ο χειρότερος δρόμος για να φτάσει κανείς στο φως της αλήθειας. Εξάλλου δεν πρέπει να ξεχνάμε πως όταν κάποιος μένει κολλημένος σε μια πόρτα που έκλεισε, δε μπορεί να δει μιαν άλλη που μόλις ανοίγει.

Ας φανταστούμε λοιπόν τον κόσμο μας σήμερα εάν ο Κολόμβος ή ο Μάρκο Πόλο τότε έλεγε.. που να τρέχω τώρα να βρω την νέα γη εάν υπάρχει... καλά είναι εδώ... αν δεν υπήρχαν άνθρωποι με περίεργες ερωτήσεις που ζητάνε περίεργες απαντήσεις, η ιατρική θα είχε μείνει στο επίπεδο του μάγου της φυλής με τα περίεργα ξόρκια από αποξηραμένα βατράχια και σκορπιούς. Εαν δεν υπήρχαν οι Αδελφοί Ράιτ να οραματιστούν το αεροπλάνο, σήμερα δεν θα κάναμε σχέδια να πάμε Λονδίνο για ψώνια ή για διακοπές σε τροπικά νησιά, πόσο μάλλον να αποικίσουμε άλλους πλανήτες.

Απίστευτα πράγματα ολα αυτά.. και ομως είναι ιστορικές αλήθειες. Και ρωτάς αν υπάρχει πνευματικός κόσμος; Αόρατες οντότητες; Μα καλά χαζός είσαι; ...

[1]Θωμάς Ακυϊνάτης ή Ακινάτος (1226-1274): Ο μεγαλύτερος θεωρητικός της καθολικής εκκλησίας κι ένας από τους κυριότερους δημιουργούς του Σχολαστικισμού.

[2]Φανατισμός (από το λατιν. fanum = ιερό): Σε πρώτη σημασία σημαίνει τον ενθουσιασμό που φτάνει ως το πάθος για την υπεράσπιση μιας θρησκείας. Σήμερα χρησιμοποιείται ευρύτερα για να δηλώσει την τυφλή προσήλωση σε μια ιδέα, σ'ένα πολιτικό κόμμα, σε μια ομάδα κ.λπ.

5 views0 comments
bottom of page